วาดรูปด้วยภาษาโลโก้ : ตอนที่ 6 – ฟังก์ชัน

รูปภาพที่เราวาดส่วนใหญ่เกิดจากการประกอบเข้าด้วยกันของรูปทรงพื้นฐานอย่าง วงกลม สามเหลี่ยม สี่เหลี่ยม ฯลฯ ถ้าเราสามารถเรียกคำสั่งวาดรูปพื้นฐานเหล่านั้นด้วยคำสั่งง่ายๆ เช่น circle, triangle, rectangle, etc. ก็จะทำให้เราวาดรูปที่ซับซ้อนได้ง่ายขึ้น ในตอนนี้เราจะมาเรียนรู้การใช้งานฟังก์ชัน (function) กันครับ

คำสั่งที่น้องๆ จะเจอในบทนี้

คำสั่ง	ความสามารถ	ตัวอย่าง
fd ระยะทาง	forward = เดินหน้า	fd 100 = เดินหน้า 100 pixel
bk ระยะทาง	backward = ถอยหลัง	bk 50 = ถอยหลัง 50 pixel
rt องศา	right turn = หมุนขวา	rt 90 = หมุนไปทางขวา 90 องศา
lt องศา	left turn = หมุนซ้าย	lt 45 = หมุนไปทางซ้าย 45 องศา
repeat จำนวนครั้ง [ คำสั่ง ]	repeat = ทำคำสั่งต่อไปนี้ ซ้ำ n ครั้ง	repeat 3 [ fd 100 rt 120 ] repeat 4 [ fd 100 rt 90 ] repeat 6 [ fd 100 rt 60 ]
TO ชื่อฟังก์ชัน :ตัวแปร     คำสั่ง END	function = สร้างชุดคำสั่ง	TO square :size     repeat 4 [ fd :size rt 90 ] END
cs clean	clear screen = ล้างหน้าจอ clean = ล้างหน้าจอ
pu pd	pen up = ยกปากกา pen down = วางปากกา
ht st	hide turtle = ซ่อนเต่าโลโก้ show turtle = แสดงเต่าโลโก้

หมายเหตุ: Tutorial นี้จะเขียนโปรแกรมภาษา LOGO ผ่านเว็บไซต์นี้ครับ http://www.calormen.com/jslogo/ (ขอบคุณเจ้าของเว็บไซต์มา ณ โอกาสนี้ด้วยครับ)

---

ฟังก์ชัน (function) อธิบายให้เข้าใจง่ายๆ คือชุดคำสั่ง เช่น

• วาดรูปสี่เหลี่ยม จากเดิมใช้คำสั่ง repeat 4 [ fd 100 rt 90 ] ก็จะกลายเป็น square
• วาดรูปวงกลม จากเดิมใช้คำสั่ง repeat 360 [ fd 2 rt 1 ] ก็จะกลายเป็น circle
• วาดรูปบ้าน จากเดิมใช้คำสั่ง
  rt 90 repeat 4 [ fd 100 rt 90 ]
  repear 3 [ fd 100 lt 120 ]
  ก็จะกลายเป็น house

วิธีการใช้งานฟังก์ชัน คือ (1) เราต้องกำหนดชุดคำสั่งหรือฟังก์ชันขึ้นมาก่อน (2) จึงค่อยเรียกใช้งานชุดคำสั่งหรือฟังก์ชันที่กำหนดไว้ ดังจะเห็นได้จากตัวอย่างการวาดรูปสี่เหลี่ยมด้วยฟังก์ชันด้านล่างครับ

TO square repeat 4 [ fd 100 rt 90 ] END square

TO triangle repeat 3 [ fd 100 lt 120 ] END rt 90 triangle

เราสามารถสร้างและใช้งานฟังก์ชันได้มากกว่า 1 ฟังก์ชัน ในโปรแกรมเดียวครับ

TO square repeat 4 [ fd 100 rt 90 ] END TO triangle repeat 3 [ fd 100 lt 120 ] END rt 90 square triangle

เราจะเห็นได้ว่าการใช้งานฟังก์ชันทำให้เราสามารถเข้าใจโปรแกรมที่ซับซ้อนได้ง่ายขึ้นด้วยคำสั่งที่มีความหมาย เพื่อทำความเข้าใจการใช้งานฟังก์ชันให้มากขึ้น เราจะมาวาดอีกรูปกันครับ

TO square repeat 4 [ fd 100 rt 90 ] END pu bk 150 pd repeat 3 [ square fd 100 ]

TO square repeat 4 [ fd 100 rt 90 ] END pu bk 150 pd repeat 3 [ repeat 3 [ square fd 100 ] pu bk 300 rt 90 fd 100 lt 90 pd ]

ฟังก์ชัน และ ตัวแปร

จากตัวอย่างการวาดรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสก่อนหน้านี้ สี่เหลี่ยมของเราถูกจำกัดขนาดไว้ที่ 100 pixel แต่เราสามารถระบุขนาดสี่เหลี่ยมที่ต้องการผ่านการเรียกใช้ฟังก์ชันที่ระบุตัวแปรได้ สำหรับวิธีการใช้ตัวแปรสามารถดูตัวอย่างได้จากโปรแกรมดังนี้

TO square :size repeat 4 [ fd :size rt 90 ] END square 50 square 100 square 150

เราสามารถระบุตัวแปรได้มากว่า 1 ตัว (จะระบุกี่ตัวก็ได้)

TO rectangle :w :h repeat 2 [ fd :h rt 90 fd :w rt 90 ] END rectangle 50 150 rectangle 100 100 rectangle 150 50

ตัวแปรที่ระบุนั้น นอกจากจะใช้ระบุขนาดได้แล้ว ยังระบุค่าอื่นๆ ได้ด้วย

TO polygon 😡 repeat 😡 [ fd 100 rt 360 / 😡 ] END polygon 4 polygon 6 polygon 8

ฟังก์ชัน ใน ฟังก์ชัน

เราสามารถสร้างฟังก์ชันที่เรียกใช้ฟังก์ชันอีกทีหนึ่งได้เพื่อความสะดวกในการวาดรูปที่ซับซ้อนและมีรายละเอียดเยอะ

TO square repeat 4 [ fd 100 rt 90 ] END TO triangle repeat 3 [ fd 100 lt 120 ] END TO house square fd 100 rt 90 triangle rt 90 fd 100 rt 180 END house

TO square repeat 4 [ fd 100 rt 90 ] END TO triangle repeat 3 [ fd 100 lt 120 ] END TO house square fd 100 rt 90 triangle rt 90 fd 100 rt 180 END TO village repeat 5 [ house pu rt 90 fd 150 lt 90 pd ] END pu lt 90 fd 300 rt 90 pd village

จากตอนที่แล้ว รูปสุดท้ายที่เราวาดไปคือตุ๊กตาหิมะ ซึ่งเกิดจากการรวมกันของคำสั่งย่อยๆ เราสามารถประยุกต์ใช้ฟังก์ชัน เพื่อให้เราสามารถเข้าใจโปรแกรมได้ง่ายขึ้นดังนี้ครับ

โปรแกรมแบบปกติ	โปรแกรมแบบใช้ฟังก์ชัน
pu bk 150 lt 90 pd repeat 360 [ fd 1.5 rt 1 ] pu rt 90 fd 172 lt 90 pd repeat 360 [ fd 1 rt 1 ] pu rt 90 fd 114+69 pd lt 150 repeat 3 [ fd 80 lt 120 ] pu lt 30 fd 69+114+86 rt 90 fd 86 pd repeat 4 [ fd 60 rt 90 ] pu rt 180 fd 172 pd repeat 4 [ fd 60 lt 90 ]	TO circle :size repeat 360 [ fd :size rt 1 ] END TO square :size repeat 4 [ fd :size rt 90 ] END TO triangle :size repeat 3 [ fd :size lt 120 ] END pu bk 150 lt 90 pd circle 1.5 pu rt 90 fd 172 lt 90 pd circle 1 pu rt 90 fd 114+69 pd lt 150 triangle 80 pu lt 30 fd 69+114+86 rt 90 fd 86 pd square 60 pu rt 180 fd 172 pd lt 90 square 60

ฟังก์ชัน arc (เฉพาะ jslogo)

ก่อนจากกัน อยากจะแนะนำอีกหนึ่ง function พิเศษที่สามารถใช้ได้ ถ้าน้องๆ เขียนโปรแกรมภาษาโลโก้ผ่าน http://www.calormen.com/jslogo นั่นคือคำส่ง arc ไว้ใช้สำหรับวาดเส้นโค้งและวงกลมครับ (ผมไม่แน่ใจว่า MSWLogo มีคำสั่งนี้ไหม?)

โดยรูปแบบของฟังก์ชันนี้คือ

arc [angle] [radius]

• angle คือ องศาที่เราจะวาดเส้นโค้ง/วงกลม มีค่าตั้งแต่ 0 ถึง 360 องศา
• radius คือ รัศมี ของเส้นโค้ง/วงกลม

คำสั่ง arc จะวาดเส้นโค้งรอบเต่าโลโก้โดยไม่มีการเคลื่อนที่ใดๆ ครับ สำหรับตัวอย่างการใช้ฟังก์ชันนี้ เป็นดังนี้ครับ

arc 90 200 arc 180 150 arc 270 100 arc 360 50

สำหรับตอนต่อไป เราจะมาวาดรูปบ้านและสวนกันครับ แน่นอนว่ารูปนี้มีองค์ประกอบหลายอย่าง แต่ด้วยการใช้งานฟังก์ชันจะทำให้เราวาดรูปนี้ได้ง่ายขึ้นครับ

สามารถติดตามต่อตอนไปได้ที่นี่ครับ https://wiki-m.com/tag/ภาษาโลโก้